Từ trước tới nay, trẻ sơ sinh khóc dạ đề luôn là nỗi ám ảnh đối với mọi gia đình. Con quấy khóc kéo dài suốt mấy tiếng liền trong đêm khiến cha mẹ thực sự mệt mỏi và bế tắc. Tuy nhiên, nếu nắm rõ những kiến thức cần thiết về việc trẻ khóc dạ đề thì giải pháp sẽ nằm trong tầm tay mẹ.
Trẻ sơ sinh khóc dạ đề hay theo dân gian còn gọi là khóc dã tràng. Việc này để chỉ tình trạng trẻ đột nhiên khóc dữ dội vào ban đêm hoặc tầm chiều tối mà chúng ta không biết lý do tại sao và không thể dỗ trẻ nín được. Theo kinh nghiệm của các bà các mẹ để lại, một khi trẻ đã khóc dạ đề thì phải khóc đủ 100 ngày mới thôi.
Hiểu về khái niệm trẻ sơ sinh khóc dạ đề
Cho đến nay, các nhà khoa học cũng chưa thể giải thích rõ ràng khóc dạ đề là gì. Đây không phải là một chứng bệnh hay sự chẩn đoán nào của các bác sĩ đưa ra. Việc phán đoán trẻ đang trong tình trạng khóc dạ đề sẽ dựa vào sự tổng hợp của các yếu tố sau: trẻ ở độ tuổi từ 3 tuần đến 3 tháng, mỗi lần khóc của trẻ kéo dài 3-5 tiếng đồng hồ, thời điểm khóc thường cố định vào một thời gian trong ngày (ban đêm hoặc chiều tối), mỗi tuần khóc ít nhất 3 lần và kéo dài ít nhất 3 tuần.
Cứ đến đúng giờ là trẻ lại khóc, tiếng khóc giống như tiếng hét, rất lớn và liên tục không ngừng. Cha mẹ thường cảm thấy rất ám ảnh vì cảm giác như có ai cấu véo bé vậy. Ngoài ra, khi trẻ sơ sinh khóc dạ đề, bé sẽ co chân vào người, hai bàn tay nắm chặt, bụng co lại, mặt đỏ gắt. Một số trẻ khi khóc còn đi kèm với xì hơi, ếu trẻ khóc dữ dội quá thì sẽ dẫn tới tình trạng nôn trớ khiến mẹ không khỏi sót con.
“Bật mí” nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh khóc dạ đề
Hiện nay, có tới 20% trẻ sơ sinh từ 3 tuần đến 3 tháng tuổi rơi vào tình trạng khóc dạ đề. Tất nhiên, đây vẫn là một vấn đề chưa có lời giải. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, đây không phải là kết quả của di truyền hay biến chứng bất thường nào đó trong quá trình mẹ mang thai. Sau đây là một số nguyên nhân được đưa ra để giải thích cho hiện tượng trẻ sơ sinh khóc dạ đề:
Trẻ bị kích thích thần kinh
Các chuyên gia lý giải rằng ở trẻ sơ sinh có khả năng tự xây dựng một cơ chế bảo vệ bản thân. Nó như một nút “tắt” để cơ thể không phải tiếp nhận quá nhiều kích thích từ môi trường xung quanh, ví dụ như ánh sáng và tiếng ồn. Việc này giúp bảo vệ cơ thể, khiến trẻ sơ sinh có cảm giác an toàn như khi còn trong bụng mẹ để bé có thể ăn ngon, ngủ ngon. Nhưng từ 3 tuần trở đi, khi các giác quan đã bắt đầu hoàn thiện thì cơ chế bảo vệ ấy sẽ bị quá tải và phá vỡ. Và cách duy nhất để trẻ giải tỏa những căng thẳng do bị kích thích thần kinh là trẻ sẽ khóc to và khóc liên tục… cho tới khi cơ thể trẻ quen dần và thích nghi với với những tác động từ môi trường lên giác quan của trẻ.
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh khóc dạ đề có thể là vì bị căng thẳng thần kinh do tác động từ môi trường
Trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản
Một số trẻ hay bị ợ hơi, bú kém, khó chịu hay thậm chí là nôn trớ trong hoặc sau khi ăn. Đây là những dấu hiệu của tình trạng trào ngược dạ dày, thực quản ở trẻ khi mà cơ thắt thực quản hoạt động vẫn non kém. Nó cũng chính là nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ sơ sinh khóc dạ đề.
Hệ tiêu hóa vẫn chưa hoàn thiện
Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh vẫn còn rất non nớt, vì vậy để tiêu hóa được dinh dưỡng từ sữa công thức hay sữa mẹ cũng là một nhiệm vụ khó khăn cho cơ thể của trẻ. Lượng sữa được nạp vào có thể sẽ đi qua đường ruột rất nhanh mà không được tiêu hóa hết. Hậu quả là trẻ sẽ bị đau vì nhiều khí sinh ra. Khi ấy, trẻ khóc dạ đề là vì đầy bụng, khó tiêu và xì hơi.
Trẻ bị dị ứng thức ăn
Có thể cơ thể trẻ bị dị ứng với thành phần nào đó trong sữa mẹ hoặc sữa công thức, hay do trẻ bị bất dung nạp lactose – một loại đường có trong sữa cũng là nguyên nhân phổ biến.
Do bố/ mẹ hút thuốc lá
Một số nghiên cứu đã chỉ ra tỉ lệ trẻ phải hít thở trong môi trường khói thuốc lá bị khóc dạ đề cao hơn những trẻ được sống trong môi trường không thuốc lá. Việc hút thuốc lá thụ động cũng làm tăng nguy cơ khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh.
“Giải mã” cách chữa khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh
Thật khó cho bố mẹ để dỗ dành trẻ khi bé cứ khóc thét không có dấu hiệu ngừng lại. Tuy nhiên, mẹ có thể tìm hiểu một số biện pháp để hạn chế những lần khóc tiếp theo của trẻ sơ sinh. Lưu ý rằng, trước khi quyết định sử dụng một loại thực phẩm bổ sung nào hay thay đổi khẩu phần ăn của mẹ thì hãy hỏi ý kiến chuyên gia để nhận được lời khuyên đúng đắn.
- Theo dõi chế độ ăn uống của mẹ
Với trẻ bú mẹ cần hết sức chú trọng thực đơn ăn uống của mẹ. Một số thực phẩm mẹ ăn vào rất dễ gây khó chịu cho hệ tiêu hóa của trẻ như: rau bắp cải, súp lơ, socola, những thực phẩm gây dị ứng sữa, lúa mạch, đậu phộng, đậu nành, cá. Tất nhiên mẹ không nhất thiết phải kiêng khem những loại thực phẩm này, chỉ là nếu mẹ thấy bé khóc nhiều khi mẹ ăn những món ăn liên quan đến thực phẩm này thì khả năng cao là bé đang bị dị ứng với chúng. Khi ấy, có rất nhiều thực phẩm khác có giá trị dinh dưỡng tương đương mà mẹ có thể chuyển sang.
- Với trẻ đang bú sữa công thức thì mẹ hãy thử đổi sang loại sữa công thức khác
Có thể bé chỉ có thể uống được sữa mẹ, một số bé bị dị ứng với protein có trong sữa bò. Tuy nhiên cũng chưa nhiều nghiên cứu khẳng định rằng việc uống sữa có ít thành phần gây dị ứng sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu và ít khóc hơn.
- Có thể sử dụng men vi sinh theo tư vấn của bác sĩ
Trong men vi sinh có chứa nhiều lợi khuẩn, rất tốt cho hệ tiêu hóa của trẻ, giúp trẻ có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh và sức đề kháng tốt. Một số loại sữa công thức cũng đã có sẵn men vi sinh trong đó.
- Thực phẩm chức năng giúp trẻ ngủ ngon
Bổ sung thực phẩm chức năng giúp trẻ ngủ ngon đang dần trở thành xu hướng của các bà mẹ hiện đại. Mẹ hãy cân nhắc lựa chọn những sản phẩm có chứng nhận đầy đủ và được chuyên gia khẳng định tính an toàn cũng như hiệu quả của nó đối với sức khỏe của trẻ.
Mẹ có thể cân nhắc sử dụng một số loại thực phẩm chức năng chăm sóc giấc ngủ cho trẻ có thành phần an toàn và công dụng hiệu quả đã được bộ Y tế cấp phép
- Massage cho trẻ
Mẹ không cần quá lo lắng về việc massage như thế nào mới giúp hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh khóc dạ đề. Vì mối liên kết tình cảm giữa mẹ và bé sẽ tự nhiên khiến bé cảm thấy được thư giãn và thoải mái rồi. Mẹ chỉ cần đặt trẻ nằm xuống giường, nhẹ nhàng xoa bóp chân, tay, bụng cho trẻ.
- Tăng cường vận động cho trẻ
Trẻ thường được giải tỏa kích thích thần kinh khi được vận động đúng cách. Đơn giản là khi chơi đùa với bé thì mẹ có thể cùng bé lắc lư theo nhạc, hoặc bế bé ra ngoài đi dạo để nhìn ngắm và khám phá thế giới xung quanh.
- Ủ ấm cho trẻ
Thân nhiệt của trẻ sơ sinh rất dễ bị thay đổi do nhiệt độ phòng. Việc mẹ quấn khăn ủ ấm cho trẻ không chỉ giúp giữ cho thân nhiệt của trẻ được ổn định mà còn làm trẻ cảm thấy an toàn hơn. Tuy nhiên, với thời tiết nóng nực thì mẹ nên để bé được mặc mát mẻ và thoải mái.
- Tạo tiếng động nền
Có thể mẹ không biết, những âm thanh nhè nhẹ lặp đi lặp lại sẽ giúp trẻ dễ đi vào giấc ngủ hơn, giảm sự cáu kỉnh, mệt mỏi. Đó có thể là tiếng quạt quay hay tiếng động cơ tủ lạnh.
- Hát ru cho trẻ nghe
Đừng lo nếu mẹ cho rằng giọng hát của mình rất “dở” vì trẻ sơ sinh vẫn chưa thể phân biệt giọng hát hay và không hay mẹ nhé. Đơn giản rằng do sợi dây tình cảm mẫu tử nên bé rất thích được nghe giọng nói của mẹ, nó sẽ giúp trẻ cảm thấy ấm áp và được an toàn. Nếu không thể hát thì mẹ cũng có thể bật nhạc cho trẻ nghe, những bản nhạc êm dịu dành riêng cho trẻ sơ sinh rất có tác dụng với giấc ngủ của trẻ.
- Tạo áp lực lên bụng trẻ
Muốn hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh khóc dạ đề thì mẹ phải để trẻ cảm thấy dễ chịu. Việc tạo áp lực lên bụng bằng cách đặt trẻ nằm sấp và chà nhẹ lên lưng sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải hơn.
- Tạo không gian êm dịu, thoải mái
Phòng ngủ của trẻ phải sạch sẽ, thoáng mát, hạn chế tối đa tiếng ồn và chỉ để ánh sáng nhẹ dịu của đèn ngủ để trẻ được thư giãn, hạn chế kích thích thần kinh.
- Để trẻ tránh xa với khói thuốc
Tuyệt đối giữ gìn vệ sinh không khí cho trẻ, không để trẻ hít phải khói thuốc vì nó có thể là nguyên nhân kích hoạt những cơn khóc dạ đề dai dẳng ở trẻ sơ sinh
Trên đây là những thông tin rất cần thiết cho mẹ để hiểu về tình trạng trẻ sơ sinh khóc dạ đề và biện pháp nhằm khắc phục cũng như hạn chế vấn đề này. Hi vọng sẽ giúp mẹ sớm cải thiện được giấc ngủ của con, giúp tìm lại những đêm ngon giấc cho trẻ và sự thư giãn cho mẹ.
