Còi xương suy dinh dưỡng là căn bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh đến dưới 3 tuổi. Mà nguyên nhân chủ yếu là do thực đơn dinh dưỡng bị mất cân bằng, đặc biệt là thiếu đi vitamin D khiến cơ thể không có đủ lượng canxi cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương và cách phòng ngừa, điều trị dành cho mẹ.
Những dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương
Trẻ bị còi xương thường biểu hiện qua một số dấu hiệu dưới đây:
- Trẻ trằn trọc, quấy khóc khi ngủ, dễ giật mình, đổ mồ hôi trộn khi ngủ.
- Phần tóc sau gáy bị rụng nhiều hay còn gọi là rụng tóc vành khăn.
- Phần xương đầu có những dấu hiệu bất thường, như: thóp rộng và mềm, bị phập phồng theo nhịp thở của trẻ; có biếu trên đỉnh đầu, trán dô hoặc đầu bẹp.
- Chậm mọc răng hoặc bị táo bón lâu ngày
- Chân tay yếu ớt, chậm lẫy, chậm bò, chậm đi đứng.
Trằn trọc, quấy khóc khi ngủ, dễ giật mình, đổ mồ hôi trộn khi ngủ là một trong những dấu hiệu nhận biết của trẻ bị còi xương
Với trường hợp trẻ bị còi xương mạn tính, bé có thể bị co giật do lượng canxi trong máu bị xuống quá thấp. Ngoài ra, nếu bé mắc bệnh còi xương nghiêm trọng còn có khả năng gây ra biến chứng nguy hiểm như: có dây hạt xương sườn, xương ức bị dị tật hay còn gọi là ngực lồi, chân vòng kiềng.
Cách điều trị trẻ bị còi xương
Nếu mẹ đã thấy bé nhà mình có các dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương thì cần đưa trẻ đến cơ sở khám chữa bệnh uy tín để được các bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đa số các trường hợp trẻ bị mắc bệnh còi xương thường được chuyên gia điều trị dựa vào việc bổ sung vitamin D và canxi, bởi việc thiếu đi 2 dưỡng chất này cũng là nguyên nhân gây ra bệnh còi xương ở trẻ.
Thường xuyên tắm nắng cho trẻ
Việc tắm nắng cho trẻ chính là cách hữu hiệu giúp trẻ hấp thụ vitamin D một cách tự nhiên. Khi cơ thể trẻ có đủ lượng vitamin D cần thiết thì mới giúp chuyển hóa canxi trong máu để cơ thể dễ dàng tổng hợp canxi máu.
Thời gian tắm nắng thích hợp nhất cho trẻ là từ 20 – 30 phút mỗi lần. Vào mùa hè, mẹ có thể cho bé tắm trước 9 giờ sáng và sau 5 giờ chiều, còn mùa lạnh là trước 10 giờ sáng và sau 3 giờ chiều. Ngoài ra, mẹ cũng nên tránh cho trẻ tắm nắng ở những nơi có gió lùa, tránh để trẻ mặc quá nhiều quần áo để ánh nắng mặt trời được trực tiếp chiều lên da trẻ.
Tắm nắng cho trẻ chính là cách hiệu quả giúp trẻ hấp thụ vitamin D một cách tự nhiên
Bổ sung vitamin D và canxi
- Tiêm hoặc uống vitamin D: Theo khuyến cáo, liều dùng vitamin D cho trẻ em là 4000 IU/ ngày trong vòng 1-2 tháng. Tuy nhiên, mẹ vẫn cần lắng nghe lời khuyên của bác sĩ trước khi sử dụng vitamin D cho con dựa trên tình hình sức khỏe của trẻ. Vì với những trường hợp trẻ đang bị bệnh như tiêu chảy, viêm phổi,… thì cần điều chỉnh liều lượng uống cho phù hợp.
- Bổ sung bằng các chế phẩm canxi: Mẹ có thể lựa chọn bổ sung canxi cho trẻ bằng việc uống canxi B1, B2, B6 dạng ống hoặc là cốm canxi. Những chế phẩm này đều sẽ giúp bổ sung canxi hiệu quả.
- Thực đơn dinh dưỡng khoa học và hợp lý: Với trẻ dưới 6 tháng tuổi, nguồn dinh dưỡng vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ. Nhưng khi trẻ đến độ tuổi ăn dặm thì cần lưu ý lựa chọn thực phẩm có nhiều canxi như sữa, tôm, cua, cá trong các món ăn hàng ngày. Ngoài ra, mẹ cũng cần nhìn nhận lại vấn đề hầm xương cho trẻ ăn để chống còi xương là hoàn toàn sai lầm. Thay vào đó, vì vitamin D là nhóm vitamin tan trong dầu nên dầu mỡ sẽ giúp trẻ hấp thụ được vitamin D hiệu quả hơn. Nếu thực đơn hàng ngày của bé thiếu đi dầu, mỡ thì dù mẹ có bổ sung nhiều vitamin D đến đâu cơ thể cũng khó chuyển hóa và hấp thu được.
Cách phòng ngừa bệnh còi xương ở trẻ
Để phòng ngừa trẻ bị còi xương và tránh việc phải xem xét dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương, mẹ cần chăm sóc bé tốt ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Khi mang thai, mẹ chỉ nên vận động nhẹ nhàng, nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế làm việc nặng để tránh xảy ra tình trạng sinh non. Thường thì bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bổ sung vitamin D ở tháng thứ 7 của thai kỳ.
Mẹ cần chăm sóc bé tốt ngay từ khi còn trong bụng mẹ
Khi sinh xong mẹ cũng không nên kiêng cữ quá nhiều. Thay vào đó là ở căn phòng thoáng khí và đủ ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, với trẻ 2 tuần tuổi trở ra thì mẹ có thể cho bé tắm nắng 20-30 phút mỗi ngày (thời gian là trước 9 giờ sáng và sau 5 giờ chiều). Khi trẻ đến tuổi ăn dặm thì các loại thức ăn chứa nhiều canxi như sữa, trứng, tôm, cua, cá, rau củ và dầu mỡ nên được bổ sung thường xuyên.
Còi xương suy dinh dưỡng là ở trẻ là điều mà không cha mẹ nào mong muốn xảy ra. Tuy nhiên, việc phòng ngừa bệnh còi xương không phải là khó nên cha mẹ cần tuân thủ những hướng dẫn trên để đảm bảo trẻ luôn được cung cấp đủ lượng vitamin D và canxi cần thiết, giúp duy trì một hệ xương và răng khỏe mạnh. Ngoài ra, mẹ cũng cần quan sát những dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương ngay từ lúc mới sinh để có thể điều trị càng sớm càng tốt.
