Thật hạnh phúc biết bao khi nghe con bập bẹ những từ đầu tiên. Những tiếng gọi cha, gọi mẹ non nớt. Để giúp trẻ nói tốt, cha mẹ cần dạy trẻ nói ngay từ khi còn nhỏ. Và sau đây là một vài gợi ý dành cho các bậc cha mẹ.
Ngay từ rất sớm trong thai kỳ, em bé đã có thể nghe thấy nhịp tim của mẹ. Không lâu sau đó, cùng với thính giác phát triển hơn, thai nhi đã có thể nhận biết giọng nói của mẹ và ghi nhớ những giọng đọc, bài hát, bài hát, câu chuyện quen thuộc mà mẹ thường đọc. trong khi mang thai.
Nhờ đó, bé có thể phân biệt được nhiều loại giọng nói ngay từ khi chào đời.
Vì vậy, ngay từ khi còn trong bụng mẹ, người ta khuyên các bà mẹ nên trò chuyện nhiều với bé, cho bé nghe nhạc, thậm chí đọc sách cho bé nghe. Vì vậy, việc dạy bé tập nói ngay sau khi chào đời là điều hết sức bình thường.
Phương pháp dạy bé tập nói theo tháng tuổi.
1/ Từ sơ sinh đến 3 tháng tuổi
Ngôn ngữ giao tiếp của bé lúc này là tiếng khóc. Người mẹ có thể dựa vào tiếng khóc để biết bé cần gì, bé muốn gì để đáp ứng cho bé.
Tùy vào tính cách của mỗi bé mà tiếng khóc cũng khác nhau, lúc này mẹ là người hiểu bé nhất. Trẻ khóc có thể do đói, tã ướt hoặc đòi được bế.
Khi bé lớn hơn một chút, bé có thể tạo ra nhiều âm thanh vui nhộn khác, như tiếng ô, a… bé có thể thở dài, bé bắt đầu nhận ra âm thanh được tạo ra như thế nào… Những bước đầu tiên để dạy Bé tập nói sẽ bao gồm:
- Hát cho bé nghe.
- Nói chuyện với bé càng nhiều càng tốt.
- Cho bé thời gian yên tĩnh: Điều này giúp bé có không gian để tạo ra âm thanh của riêng mình.
2/ Từ 4-6 tháng tuổi
Ở giai đoạn này, bé bắt đầu bập bẹ, bé phát ra những âm thanh như baba, ma ma, ya ya, da da… Bé có thể phản ứng khi mọi người gọi tên bé, thường là lúc 6 tháng tuổi.
Lúc này bé rất muốn nói, bé cố hết sức phát ra âm thanh để giao tiếp với mọi người. Bé cố gắng sử dụng lưỡi, răng, vòm miệng và thanh quản để tạo ra âm thanh.
Các bước dạy bé tập nói trong giai đoạn này bao gồm:
- Giao tiếp bằng mắt: Ôm bé, nhẹ nhàng nhìn vào mắt bé và nói về bất kỳ chủ đề nào bạn muốn.
- Hãy mỉm cười với bé khi nói chuyện.
- Bắt chước tiếng bi bô của bé.
- Khuyến khích bé bắt chước âm thanh của bố mẹ bằng cách lặp đi lặp lại để bé nghe và làm theo.
3/ Từ 7-12 tháng tuổi
Vào tháng này, em bé của bạn bắt đầu bập bẹ những âm thanh mà bé nghe được và cố gắng bắt chước. Vì vậy, ở giai đoạn này, bạn hãy đọc sách, kể chuyện hoặc trò chuyện thật nhiều với con để giúp con phát triển khả năng ngôn ngữ. Các bước dạy bé tập nói trong giai đoạn này bao gồm:
- Cùng bé chơi những trò chơi đơn giản kết hợp đọc thơ/vần đồng dao. Ú òa là một trong những lựa chọn tuyệt vời cho giai đoạn này.
- Chơi trò chơi soi gương: Chỉ vào hình ảnh phản chiếu của bé và mẹ trong gương và giới thiệu cho bé biết tên của mình và mẹ.
- Chơi trò chơi giới thiệu tên đồ vật, con vật trong nhà.
4/ Từ 13-18 tháng tuổi
Lúc này bé đã có thể nói một hoặc nhiều từ ghép lại thành câu với những người xung quanh. Trẻ đã biết nghĩa của từ, thậm chí một số trẻ còn biết sử dụng từ đúng trong các tình huống, biết lên xuống giọng tùy theo ngữ cảnh.
Các bước dạy bé tập nói trong giai đoạn này bao gồm:
- Thực hành ngôn ngữ ký hiệu: Ví dụ, khi bạn không muốn bé làm điều gì đó, hãy nói “không không” kèm theo một cái lắc đầu hoặc đưa tay. Khi mẹ nói “bai bai”, bạn hãy vẫy tay để giúp bé học ngữ nghĩa liên quan đến cử chỉ đó.
- Dạy bé những từ đơn giản: Những từ đầu tiên bé nói được thường là những danh từ chỉ người, con vật, đồ vật mà bé thường tiếp xúc như bố, mẹ, bà, cái ghế, cái bàn, con chó, con gà, bông hoa, sữa…
- Dạy bé các từ chỉ trạng thái: Bé có thể học đau, ngứa, nóng, lạnh, v.v.
- Dạy bé về màu sắc: Khi được 18 tháng tuổi, bạn có thể chỉ cho bé sự khác biệt của các màu sắc.
- Dạy bé về các bộ phận trên cơ thể: Đây là độ tuổi bé khám phá bản thân rất nhiều. Bạn có thể dạy bé phân biệt đầu, mắt, cổ, mũi, miệng…
5/ Từ 19-24 tháng tuổi
Lúc này vốn từ của bé đã tăng lên, bé nói được khoảng 50 từ, khả năng hiểu ngôn ngữ của bé cũng phát triển. Lúc này, bé thường xuyên lắng nghe và chú ý học từ mới mỗi ngày từ những người xung quanh.
Ở giai đoạn này, bé đã biết nói những cụm từ có hai hoặc ba từ như ba, mẹ, cô…
Tuy nhiên, lúc này bé chưa biết sắp xếp sao cho đúng các từ như “mẹ ôm” thay vì “mẹ ôm” nên mẹ cần dạy bé sửa lại. Các bước dạy bé tập nói phù hợp cho giai đoạn này:
- Dạy bé về các hoạt động: Ở độ tuổi này, bé thích bắt chước các hoạt động của bố mẹ và thích “giúp đỡ”. Mẹ có thể giao cho trẻ một số nhiệm vụ nhỏ như “cất đồ chơi”, “uống nước”, “làm mẹ”. Mỗi khi bạn cho bé xem một hoạt động, hãy nhấn mạnh và lặp lại từ đó để bé ghi nhớ.
- Dạy bé những bài hát ngắn: Tùy theo nhịp điệu phát triển của từng cá nhân mà bé có thể hát hoặc không hát những bài hát thiếu nhi đơn giản.
6/ Từ 25-36 tháng tuổi
Giai đoạn này bé bắt đầu nói rõ ràng, biết xưng hô, biết xưng hô với trẻ nhỏ và gọi bố mẹ. Đây là giai đoạn vốn từ của bé tăng lên rõ rệt. Trẻ thậm chí có thể ghép từ thành câu đơn giản để nói chuyện với mọi người.
Em bé có thể nói những gì chúng muốn, và chúng bắt đầu hỏi, bình luận và đưa ra những tranh luận hài hước. Một số gợi ý dạy bé tập nói giai đoạn này:
- Dạy con bạn nói tên đầy đủ của mình.
- Hỏi con bạn về các con số, màu sắc, tên của các con vật và đồ vật.
- Hỏi con bạn những câu hỏi mở: Để giúp con bạn phát triển khả năng tự suy nghĩ, hãy đặt những câu hỏi như “đây là cái gì”, “con gà màu gì”, “con kiến đã đi đâu”.
- Chơi giả vờ, chơi giả vờ: Những trò chơi này cực kỳ hữu ích trong việc phát triển khả năng tư duy và ngôn ngữ của bé.
